Aile Hukuku, Gayri Menkul Hukuku, Güncel İçtihat

• ÖZET
• Aile konutu şerhi olmayan konut erkek eş tarafından satıldı. Davacı kadın rızası alınmadan satılan taşınmazın tapu kaydının iptal edilerek, aile konutu şerhi konulmak suretiyle tapuya tescilini talep etmiştir.
• Davalı; iyi niyetli 3. kişi konumunda olduğunu, taşınmaz üzerinde aile konutu şerhi olmadığını savunmuştur.
• Mahkemece; “… davacı eşin taşınmazın devrine açık rızası bulunmadığı …  gerçekleşen bu durum karşısında dava konusu taşınmazın aile konutu olduğu … gerekçesiyle davanın kabulü ile ……davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacının eşi … adına tapuya kayıt ve tesciline ve bu bölüm üzerine aile konutu şerhi konulmasına. ” karar verilmiştir.
• İstinaf ve temyiz istemleri reddedilmiştir.
• 2. Hukuk Dairesi 07.12.2023 gün ve 2023/766 E., 2023/6087 K.

“İçtihat Metni”

…
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi

SAYISI : 2022/2883 E., 2022/3101 K.

…

…

KARAR : Başvurunun esastan reddi

İLK DERECE MAHKEMESİ : Ünye Aile Mahkemesi

SAYISI : 2021/650 E., 2022/282 K.

Taraflar arasındaki tapu iptal ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir. Kararın davalı … vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve husumet, yargılama gideri ve harçları yönünden eksikliklerin tamamlanması için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.

Gönderme kararı sonrasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davalı … vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı … vekili tarafından temyiz edilmekle;kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA

Davacı dava dilekçesinde özetle; eşi … adına … parsel, 14 bağımsız bölüm, 2 inci katta konutlarının olduğunu, aile konutu olan daireyi rızasını almadan 29.03.2019 tarihinde davalı …’na sattığını bu sebeple … parsel 14 bağımsız bölüm kat 2 de tapuda kayıtlı taşınmazın tapu kaydı iptal edilerek … adına aile konutu şerhi konulmak suretiyle tapuya tescilini talep ve dava etmiştir.

II. CEVAP

1. Davalı … cevap dilekçesi sunmamıştır.

2.Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin iyi niyetli olduğunu ve diğer davalı … arasında “Konut Satışı Ön Sözleşmesi” imzalandığını, bu sözleşmeye göre; taşınmazın 130.000,00 TL bedelle satılması konusunda tarafların anlaştığını, müvekkilinin diğer davalı … ile ilk defa taşınmaz satışı konusunda görüşmeler esnasında tanıştığını, müvekkilinin davaya konu olay açısından iyi niyetli 3.kişi konumunda olduğunu ve taşınmaz üzerinde aile konutu şerhi bulunmadığını, Mahkeme tarafından ihtiyati tedbir konulmasının müvekkilinin mülkiyet hakkını zedelediğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

A. İlk Derece Mahkemesinin Birinci Kararı

İlk Derece Mahkemesinin 02.03.2021 tarih, 2020/70 Esas, 2021/168 Karar sayılı kararı ile davacı eşin taşınmazın devrine açık rızası bulunmadığı o halde eşin açık rızası alınmadan yapılan işlemin geçerli olduğunu kabul etmek imkansız olduğu gerçekleşen bu durum karşısında dava konusu taşınmazın aile konutu olduğu tanık beyanları, kolluk tarafından tanzim edilen tutanak nezdinde ve yapılan keşifle anlaşıldığı gerekçesiyle; davanın kabulü ile … parsel sayılı taşınmazın Fen Bilirkişisi …’in 20/01/2020 havale tarihli rapor ve ekindeki krokide A harfi ile gösterilen 4/82 arsa paylı, mesken niteliğindeki 2. Kat 14 no’lu bağımsız bölümün dahili davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacının eşi … adına tapuya kayıt ve tesciline ve bu bölüm üzerine aile konutu şerhi konulmasına karar verilmiştir.

B. Bölge Adliye Mahkemesinin Gönderme Kararı

1.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı … hükmün tamamı yönünden istinaf başvurusunda bulunulmuştur.

2.Bölge Adliye Mahkemesinin 27.10.2021 tarih ve 2021/1855 Esas, 2021/2935 Karar sayılı kararı ile eksik hasım ve inceleme ile hüküm kurulması usul ve kanuna aykırı olduğu, adli yardım sadece davacı kadını yargılama sürecinde ilgili harcın ödenmesi yükümlülüğünden kurtaracağından davanın 10.000,00 TL üzerinden davanın görülerek yargılama gideri ve harçların da bu bedel üzerinden değerlendirilmesinin de hatalı olduğu, bu itibarla davalının istinaf isteminin kabulü ile yukarıda belirtilen eksikliklerin tamamlanarak bir karar verilmesi için kararın tümüyle kaldırılarak Mahkemesine gönderilmesi, istinaf başvurusunun kabul sebebine göre diğer istinaf itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.

C. İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı

İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile yapılan yargılama ve toplanan deliller sonucunda dava konusu … parsel sayılı taşınmazın dosya kapsamında dinlenen tanık beyanlarında da söz konusu taşınmazda davacı ve ailesinin uzun zamandan beri yaşadıkları yine Ünye İlçe Emniyet Müdürlüğünün 29.07.2019 tarihli araştırma tutanağında taşınmazda davacı ve eşinin ailesi ile ikamet ettiği, 25 yıldır bu adreste ikamet ettikleri şeklinde tutanak tanzim edildiği, dolayısıyla dava konusu edilen taşınmazın aile konutu olduğu, aile konutunun, hak sahibi eş tarafından devri ve konut üzerindeki hakların sınırlandırılması, diğer eşin açık rızasına bağlı olduğu, davacı eşin taşınmazın devrine açık rızası bulunmadığı o halde eşin açık rızası alınmadan yapılan işlemin geçerli olduğunu kabul etmek imkansız olduğu, gerçekleşen bu durum karşısında dava konusu taşınmazın aile konutu olduğu tanık beyanları, kolluk tarafından tanzim edilen tutanak nezninde ve mahkememizce yapılan keşifle anlaşıldığına göre bu bölümün tapusunun iptali ile davacının talebi doğrultusunda eşi adına tescilini ve bu bölüm üzerine aile konutu şerhi konulmasına karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF

A. İstinaf Yoluna Başvuranlar

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı … istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri

Davalı …; istinaf dilekçesinde; iyi niyetli üçüncü kişi konumunda olduğunu tapuya güven ilkesi gereği kazanımının korunması gerektiğini belirterek hükmün tamamı yönünden istinaf başvurusunda bulunmuştur.

C. Gerekçe ve Sonuç

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararıyla; İlk Derece Mahkemesi kararında usule ve esasa ilişkin herhangi bir aykırılığın bulunmadığı, davanın esasıyla ilgili hükme etki edecek tüm delillerin dava dosyası içinde bulunduğu, kanunun olaya uygulanmasında ve gerekçede hata edilmediği, bu nedenle inceleme konusu kararın usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesi ile davalı … vekilinin istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı … vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri

Davalı … vekili; iyi niyetli olduğunu, kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; istinaf dilekçesindeki beyanlarını tekrarla tüm yönlerden kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.

C. Gerekçe

1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Uyuşmazlık, aile konutu olduğu iddia edilen ve üçüncü kişiye satışı yapılan taşınmazın aile konutu niteliğinde olup olmadığı, tapu kaydının iptali ve tescil davasının kabulünün doğru olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.

2. İlgili Hukuk

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 190 ıncı, 194 üncü, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 inci ve 371 inci maddeleri, 4721 sayılı Kanun’un 6 ncı ve 194 üncü maddesi.

3. Değerlendirme

1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2.Temyizen …, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı … vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VI. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

07.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.